Dnia 13 lutego 2019 roku zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o zmianie
ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy o przekształceniu prawa użytkowania
wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.
U. 2019 poz. 207) (dalej: Ustawa). W ramach Ustawy Ustawodawca zdecydował się m.in. na
podjęcie kroków związanych z wyrównaniem stawek procentowych obowiązujących bonifikat od
opłat przekształceniowych. Ustawa ta pełni także funkcję doprecyzowującą – takie działanie ułatwi
stosującym ją podmiotom określenie właściwej podstawy prawnej.
Artykuł 1 Ustawy określa oraz doprecyzowuje stawkę procentową dodanej do art. 72
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204 i
2348) kategorii garaży oraz stanowisk postojowych niewykorzystywanych do prowadzenia
działalności gospodarczej albo nieruchomości przeznaczonych na te cele. Za nieruchomości
gruntowe, na których położone są garaże lub stanowiska postojowe niewykorzystywane do
prowadzenia działalności gospodarczej albo nieruchomości przeznaczone na te cele stosowana
będzie stawka procentowa wynosząca 1% ceny rynkowej wartości nieruchomości gruntowej.
W artykule 2 Ustawy wskazany został obowiązek dostosowania stawki procentowej
bonifikaty od opłaty jednorazowej z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo
własności dla osób fizycznych. Dotąd bonifikata od opłaty jednorazowej obowiązywała w sytuacji
gdy grunt stanowi własność Skarbu Państwa – ex lege maksymalnie 60% – w sytuacji gdy
bonifikata od opłaty jednorazowej gdy grunt stanowi własność jednostki samorządu terytorialnego
ma być ustalana na podstawie uchwały rady gminy. W związku z wejściem w życie Ustawy zasady
ustalania wysokości bonifikaty od opłaty jednorazowej zostały ujednolicone. To oznacza, że jeżeli
na obszarze danej gminy obowiązuje uchwała rady gminy określająca stawki procentowe
bonifikaty od opłaty jednorazowej wyższe niż określone w Ustawie, wojewoda niezwłocznie, w
drodze zarządzenia, podwyższa stawki procentowe bonifikaty, uwzględniając warunki udzielania
bonifikat i wysokość stawek procentowych wynikające z tej uchwały. Wskazane bonifikaty mają też
obejmować opłaty i opłaty jednorazowe wnoszone za stanowiska postojowe oraz garaże.
Także na spółdzielniach mieszkaniowych ma spoczywać obowiązek uwzględniania
wysokości opłat i bonifikat przy ustalaniu wysokości kosztów eksploatacyjnych oraz kosztów
związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, obciążających osoby, którym przysługują
spółdzielcze prawa do lokali.
Jeżeli natomiast wystąpi sytuacja, w której bonifikata została już udzielona w okresie przed
wejściem w życie Ustawy a wojewoda wydał zarządzenie o dostosowaniu stawki do warunków
ustalonych przez podjęcie uchwały przez radę gminy, właściwy organ będzie zobowiązany do
zwrotu części wniesionej opłaty jednorazowej, uwzględniając wysokość bonifikaty wynikającej z
zarządzenia wydanego. Zmiana ta jest konsekwencją wprowadzonych w art. 2 Ustawy
postanowień, opisanych powyżej.
Ustawa uwzględnia również przypadek, w którym przed dniem wejścia w życie Ustawy
2
bonifikata już udzielona od rocznej opłaty przekształceniowej lub opłaty jednorazowej nie
obejmowała wyżej wskazanych opłat. W takich okolicznościach właściwy organ powinien
poinformować właściciela nieruchomości o nowej wysokości rocznej opłaty przekształceniowej lub
opłaty jednorazowej oraz zobowiązany będzie do zwrotu części rocznej opłaty przekształceniowej
lub opłaty jednorazowej, wniesionej za stanowiska postojowe i garaże uwzględniając wysokość
bonifikaty wynikającej z zarządzenia wydanego na podstawie art. 9 ust. 3a ustawy zmienianej w
art. 2.
Ustawą zostały także znowelizowane postanowienia dotyczące aktualizacji opłat rocznych.
Zgodnie z intencją prawodawcy należy uznać, że jeżeli postępowanie w sprawie aktualizacji opłaty
rocznej z tytułu użytkowania wieczystego zostało wszczęte po dniu 5 października 2018 r., a
wypowiedzenia dotychczasowej wysokości tej opłaty nie zostały skutecznie doręczone wszystkim
współużytkownikom wieczystym nieruchomości przed dniem 1 stycznia 2019 r., roczna opłata
przekształceniowa jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która
obowiązywała przed aktualizacją. Natomiast rozważając kwestie dotyczące postępowań w
powyższym zakresie a niezakończonych do dnia 13 lutego 2019 roku, czyli do dnia wejścia w życie
niniejszej ustawy, uznaje się, że takie postępowania zostają umorzone.
Opracowała: Magdalena Piesak